Tesla naqd oqimini kuchaytirmoqda – hisobot tahlili va TSLA aksiyalari prognozi

Tesla chorakni rekord daromad va yetkazib berishlar bilan yakunladi, konsensus daromad kutilmalaridan oshib ketdi, biroq foydada biroz rejalardan ortda qoldi. Kompaniya aksiyalari tarixiy maksimumiga yaqinlashmoqda.

Tesla, Inc. (NASDAQ: TSLA) 2025 yil 3-chorakda 28,1 milliard AQSh dollari (+12% y/y) rekord daromad va 0,50 AQSh dollari miqdoridagi non-GAAP bir aksiyaga daromad (EPS) haqida hisobot berdi. Savdolar tahlilchilar taxminlaridan (taxminan 26,4 milliard AQSh dollari) yuqori bo‘ldi, biroq foyda prognozlardan (taxminan 0,55 AQSh dollari) biroz past chiqdi.

Operatsion marja 5,8% gacha pasaydi, bu esa yuqoriroq operatsion xarajatlar, avtomobil ishlab chiqarish tannarxining oshishi, tartibga solish kreditlaridan tushumning kamayishi hamda bir yil avval qayd etilgan FSD bilan bog‘liq bir martalik daromadning yo‘qligi bilan izohlanadi.

2025 yil 3-choragida Tesla 497 ming dona avtomobilni rekord darajada yetkazib berdi va 12,5 GVt·soat quvvatdagi energiya saqlash tizimlarini joylashtirdi – bu ham rekord ko‘rsatkich.

Naqd oqimlar sezilarli yaxshilandi: operatsion naqd oqim 6,2 milliard AQSh dollariga yetdi, erkin naqd oqim esa 4 milliard AQSh dollariga yaqinlashdi. Naqd pul va qisqa muddatli investitsiyalar 41,6 milliard AQSh dollariga oshdi, bu esa kuchli likvidlik pozitsiyasini ta’minlaydi.

Menejment savdo, boj va soliqqa oid siyosatlardagi noaniqliklarni tilga olib, aniq raqamli yo‘riqnoma (guidance) bermadi. Tesla dasturiy ta’minot, xizmatlar va AI bilan bog‘liq loyihalar foydalilikka tobora ko‘proq hissa qo‘shishini kutmoqda.

Bozor dastlab foydalilikning pasayishi va yuqori xarajatlarga salbiy reaksiya bildirdi, natijada savdo boshlanishida aksiyalar bosim ostida qoldi. Ammo investorlar diqqat markazi tez orada Tesla’ning kuchli naqd ko‘rsatkichlariga – barqaror operatsion va erkin naqd oqimiga hamda sog‘lom balansiga ko‘chdi. Qo‘shimcha ijobiy omillar qatoriga energiya bo‘limidagi rekord natijalar va kapital xarajatlarining intizomli nazorati kirdi. Natijada kompaniyaning kuchli naqd generatsiyasi hamda dasturiy ta’minot, xizmatlar va AI sohalaridagi o‘sish salohiyati investorlar xavotirini yumshatdi va TSLA aksiyalariga qiziqishni tikladi.

Ushbu maqolada Tesla’ning faoliyati, daromad manbalari va kelajakda daromadni sezilarli oshirishi mumkin bo‘lgan istiqbolli biznes yo‘nalishlari ko‘rib chiqiladi hamda asosiy investitsion xatarlar bayon qilinadi. Materialda kompaniyaning 2024 yil 3–4-choraklari hamda 2025 yil 1–3-choraklari bo‘yicha hisobotlaridan asosiy samaradorlik ko‘rsatkichlari jamlanib, davrlar kesimida taqqoslash imkoniyati beriladi va 2025 yil uchun Tesla aksiyalar prognozining asosi bo‘ladigan TSLA bo‘yicha texnik tahlil taqdim etiladi.

Tesla, Inc. haqida

Tesla 2003 yilda Martin Eberhard va Marc Tarpenning tomonidan asos solingan. 2004 yilda Elon Musk hammuassislar safiga qo‘shilib, eng yirik investor bo‘ldi va Direktorlar kengashi raisi lavozimini egalladi. 2008 yilda Musk kompaniya bosh direktori (CEO) bo‘ldi.

Dastlab Tesla faqat elektrokarlar ishlab chiqarishga e’tibor qaratgan, biroq vaqt o‘tishi bilan yangi biznes yo‘nalishlari paydo bo‘ldi. Birinchi elektrokar – Tesla Roadster 2008 yilda taqdim etildi va elektrokar ishlab chiqarish davrining boshlanishini belgiladi. 2014 yilda kompaniya haydovchiga ko‘maklashuvchi tizimni taqdim etdi, u keyinchalik Full Self-Driving nomi bilan ma’lum bo‘lgan to‘liq avtonom boshqaruv tizimiga aylandi.

2016 yilda Tesla quyosh panellari o‘rnatishga ixtisoslashgan SolarCity kompaniyasini sotib oldi va bu Tesla Energy – quyosh panellari hamda energiya saqlash qurilmalarini ishlab chiqarishga yo‘naltirilgan bo‘limning paydo bo‘lishiga olib keldi. Yaqin kelajakda kompaniya yo‘lovchilar tashish uchun avtonom transport vositalaridan foydalanuvchi robotaksi xizmatini ishga tushirishni, yuk tashish bozoriga elektr Tesla Semi yuk mashinasi bilan kirishni, Optimus gumanosid robotini ishlab chiqishni yakunlashni hamda Dojo superkompyuteri uchun dunyodagi eng yirik Sun’iy intellekt (AI) klasterini barpo etishni rejalashtirmoqda.

Tesla, Inc.ning asosiy daromad oqimlari

Tesla, Inc. mahsulot va xizmatlar xilma-xilligini aks ettiruvchi turli manbalardan daromad oladi. Asosiy daromad oqimlari quyidagilardan iborat:

• Avtomobil savdosi: iste’molchiga bevosita sotuvlar va lizingni qamrab oladi.
• Tartibga solish kreditlari: ekologik me’yorlarga rioya qilish uchun ularga ehtiyoji bo‘lgan boshqa avtomobil ishlab chiqaruvchilarga sotiladigan tartibga solish kreditlari.
• Energiya ishlab chiqarish va saqlash: quyosh energiyasi tizimlari hamda energiya saqlash qurilmalarini ishlab chiqarish va sotish – Powerwall (uy sharoitida), Powerpack (tijorat segmenti uchun) va Megapack (yirik miqyosdagi ehtiyojlar uchun).
• Xizmatlar va boshqa daromadlar: texnik xizmat ko‘rsatish va ta’mirlash markazlari, Supercharger tarmog‘i hamda Tesla avtomobil egalari uchun sug‘urta xizmatlari.
• Dasturiy ta’minot va avtonom boshqaruv: ilg‘or haydovchiga ko‘mak tizimlari (Autopilot), Full Self-Driving (FSD) to‘plami va dasturiy yangilanishlar uchun to‘lovlar.
• Batareya va quvvat uzatish agregatlari savdosi: boshqa kompaniyalarga elektr batareyalar, quvvat bloklari va drayvtraynlari yetkazib berish.
• Qayta tiklanuvchi energiya loyihalari: Tesla’ning energiya saqlash yechimlarini joriy etish bo‘yicha energetik kompaniyalar va yirik energiya iste’molchilari bilan tuziladigan shartnomalar.

Tesla, Inc. 2024 yil 3-chorak moliyaviy natijalari

Tesla 23 oktyabr kuni 2024 yil 3-chorakdagi daromadlar hisobotini e’lon qildi va quyidagi asosiy ko‘rsatkichlarni ta’kidladi (https://ir.tesla.com/#quarterly-disclosure):

• Umumiy daromad: 25,18 milliard AQSh dollari (+8%)
• Sof foyda: 2,17 milliard AQSh dollari (+17%)
• Bir aksiyaga daromad (EPS): 0,62 AQSh dollari (+17%)
• Operatsion marja: 10,8% (+323 bazaviy punkt)
• Kapital xarajatlar: 3,51 milliard AQSh dollari (+43%)

Segmentlar bo‘yicha daromad taqsimoti:

• Avtomobil savdosi: 20,02 milliard AQSh dollari (+2%)
• Energiya ishlab chiqarish va saqlash: 2,38 milliard AQSh dollari (+52%)
• Xizmatlar va boshqa daromadlar: 2,79 milliard AQSh dollari (+29%)

Hisobot bo‘yicha izohlarida Tesla menejmenti daromad Wall Street konsensusidan past bo‘lganiga (25,18 mlrd AQSh dollari vs. 25,47 mlrd AQSh dollari) qaramay, kompaniya foyda prognozlarini yengib o‘tganini, ya’ni kutilgan 0,60 AQSh dollariga nisbatan 0,72 AQSh dollari EPS qayd etganini bildirdi. Bunga dona uchun ishlab chiqarish tannarxining pasayishi bilan qo‘llab-quvvatlangan yuqori yalpi marjalar yordam berdi. Tesla 2024 yil 3-choragida rekord 462 890 dona elektrokar yetkazib berdi, bu hozirgacha eng yuqori choraklik ko‘rsatkichdir.

Tesla 2025 yilning birinchi yarmida yanada arzonroq avtomobil modellarini taqdim etishni rejalashtirmoqda va yil yakunida 20–30% savdo o‘sishini kutmoqda. Cybercab’ning ommaviy ishlab chiqarilishi 2026 yilga mo‘ljallangan bo‘lib, kamida ikki million dona yillik quvvatga erishish nishonga olingan. Shuningdek, Tesla 4680-batareya elementlari texnologiyasi tannarx bo‘yicha raqobatbardoshlikka yaqinlashayotganini ma’lum qildi, bu esa batareya ishlab chiqarish iqtisodiyotini sezilarli o‘zgartirishi mumkin.

Menejment kompaniyaning strategik tashabbuslari va uning ham avtomobilsozlik, ham energetika segmentlaridagi yetakchi o‘rniga ishonch bildirdi.

Tesla, Inc. 2024 yil 4-chorak moliyaviy natijalari

29 yanvar kuni Tesla 2024 yil 4-chorak daromadlar hisobotini e’lon qildi va sof foydaning 71% ga pasayganini ko‘rsatdi. Hisobotdagi asosiy ko‘rsatkichlar quyidagicha (https://ir.tesla.com/#quarterly-disclosure):

• Umumiy daromad: 25,70 milliard AQSh dollari (+2%)
• Sof foyda: 2,12 milliard AQSh dollari (–71%)
• Bir aksiyaga daromad (EPS): 0,60 AQSh dollari (–71%)
• Operatsion marja: 6,2% (–204 bazaviy punkt)
• Kapital xarajatlar: 2,78 milliard AQSh dollari (+21%)

Segmentlar bo‘yicha daromad taqsimoti:

• Avtomobil savdosi: 19,80 milliard AQSh dollari (–8%)
• Energiya ishlab chiqarish va saqlash: 3,06 milliard AQSh dollari (+113%)
• Xizmatlar va boshqa daromadlar: 2,84 milliard AQSh dollari (+31%)

Tesla 2024 yil 4-choragida elektrokar yetkazib berishda yangi rekord o‘rnatdi – 495 570 dona. Tesla Model Y 2024 yilda dunyoda eng ko‘p sotilgan avtomobil bo‘ldi. Elon Musk Berlin va Texas Gigafactory zavodlarida ishlab chiqarish hajmlarini muvaffaqiyatli oshirish bu natijalarga erishishda muhim rol o‘ynaganini ta’kidladi.

Tesla’ning energiya saqlash biznesi ham sezilarli o‘sishni ko‘rsatdi, bunda Megapack va Powerwall kabi mahsulotlarga talabning ortishi drayver bo‘ldi. Musk bu segmentning Tesla’ning avtomobil biznesi uchun muhimligini urg‘uladi.

Full Self-Driving (FSD) texnologiyasi evolyutsiyani davom ettirmoqda, Beta dasturi endi ko‘proq foydalanuvchilarga taqdim etilib, qimmatli ma’lumot to‘planishiga xizmat qilmoqda. Musk Tesla tez orada to‘liq avtonomiyani qo‘lga kiritishiga ishonchini bildirdi. Kelgusiga nazar tashlasak, kompaniya model qatorini kengaytirgan holda va mavjud zavodlarda ishlab chiqarish quvvatini oshirib, yilma-yil yetkazib berishni taxminan 50% ga ko‘paytirishni maqsad qilgan. Tesla, shuningdek, xarajatlarni qisqartirish va operatsion samaradorlikni yaxshilashga e’tibor qaratmoqda.

Elon Muskning diqqatga sazovor izohi Optimus robotlariga taalluqli bo‘ldi. U 2025 yil oxirigacha bir necha mingta Optimus birliklari amaliy vazifalarni bajara olishini, dastlab Tesla zavodlarida sinovdan o‘tkazilib, joriy etilishini aytdi. Musk Optimus ishlab chiqarishini tez sur’atlarda kengaytirish rejasini bayon etdi: hatto yiliga 50% o‘sish sur’atida ham bir necha yil ichida ishlab chiqarish hajmi yiliga 100 million donaga yetishi mumkinligini qayd etdi. U robototexnika va AI’ning Tesla kelajagi uchun ahamiyatini urg‘ulab, kompaniyaning nafaqat elektrokarlar, balki AI va robototexnika sohalarida ham yetakchilik qilish strategiyasining bir qismi ekanini, bu esa Teslani dunyodagi eng qimmat kompaniyaga aylantirishi mumkinligini ta’kidladi.

Tesla, Inc. 2025 yil 1-chorak moliyaviy natijalari

22 aprel kuni Tesla 2025 yil 1-chorak bo‘yicha kutilganidan zaifroq hisobotni e’lon qildi. Uning asosiy jihatlari quyidagicha (https://ir.tesla.com/#quarterly-disclosure):

• Umumiy daromad: 19,34 milliard AQSh dollari (–9%)
• Sof daromad: 0,93 milliard AQSh dollari (–39%)
• Bir aksiyaga daromad: 0,27 AQSh dollari (–40%)
• Operatsion marja: 2,1% (–343 bazaviy punkt)
• Operatsion xarajatlar: 2,75 milliard AQSh dollari (+9%)
• Kapital xarajatlar: 1,49 milliard AQSh dollari (–46%)

Segmentlar bo‘yicha daromad:

• Avtomobil savdosi: 13,97 milliard AQSh dollari (–20%)
• Energiya ishlab chiqarish va saqlash: 2,73 milliard AQSh dollari (+67%)
• Xizmatlar va boshqa daromadlar: 2,63 milliard AQSh dollari (+15%)

Tesla’ning 2025 yil 1-chorak hisobotida kompaniya uchun murakkab davr aks etdi. Moliyaviy natijalar kutilganidan past bo‘ldi: non-GAAP EPS 0,42 AQSh dollari prognoziga nisbatan 0,27 AQSh dollarini tashkil etdi. Kompaniyaning asosiy daromad manbai bo‘lgan avtomobil segmenti 20% ga qisqardi, bunda yetkazib berishlar 13% ga kamaygani va o‘rtacha sotuv narxlarining pasaygani ta’sir ko‘rsatdi. Bu natijalar Model Y ishlab chiqarishining vaqtincha to‘xtatilishi, agressiv narx siyosati va tartibga solish kreditlariga (595 million AQSh dollari) tayanishning oqibatlarini (ularsiz avtomobil bo‘limi zarar ko‘rsatgan bo‘lardi) yoritadi. Makroiqtisodiy omillar, savdo siyosati atrofidagi noaniqlik va Elon Muskning ommaviy faoliyati bilan bog‘liq reputatsion xatarlar kompaniya holatini yanada murakkablashtirdi.

Shunga qaramay, Tesla’ning energiya biznesi 67% daromad o‘sishi bilan ajralib turdi – 2,73 milliard AQSh dollariga yetdi va rekord yalpi foyda berdi, energetik saqlash segmentidagi muvaffaqiyatni tasdiqladi. Erkin naqd oqim ijobiyga o‘tdi: 664 million AQSh dollariga yetdi (o‘tgan yili shu davrda –2,53 milliard AQSh dollari), bu esa sezilarli AI investitsiyalariga qaramay kapitalni samarali boshqarishni ko‘rsatadi.

Avtonom texnologiyalarga strategik e’tibor kompaniyaning asosiy o‘sish drayveri bo‘lib qolmoqda. Full Self-Driving (FSD) pullik xizmat sifatida ishga tushirilishi iyun oyiga rejalashtirilgan bo‘lib, 2025 yil oxirigacha millionlab avtonom avtomobillar ekspluatatsiyaga chiqarilishi kutilgan.

Optimus gumanosid roboti loyihasi 2029 yilga kelib yiliga bir million dona ishlab chiqarish maqsadini belgilab, Tesla’ning avtomobil sohasidan tashqariga kengayish niyatini tasdiqlaydi.

Bozorga reaksiya ijobiy bo‘ldi: hisobotdan so‘ng aksiyalar 7% dan ko‘proqqa o‘sdi, bu tashabbuslarga, ayniqsa Muskning Tesla’ga ustuvor e’tibor qaratish haqidagi bayonotlari fonida, ishonchni aks ettirdi. Biroq qisqa muddatli xatarlar sezilarli darajada qolmoqda. 2025 yilda yetkazib berishlar bo‘yicha o‘sish prognozining qaytarib olinishi talabdagi noaniqlikni anglatadi, bu esa potensial bojxona tariflari va BYD kabi Xitoy ishlab chiqaruvchilarining raqobati bilan kuchayadi. Operatsion xarajatlarning 9% ga o‘sishi va arzonroq modellarni ishga tushirish muddatlariga oydinlikning yo‘qligi bu noaniqlikni yanada kuchaytirdi.

Tesla menejmenti 2025 yil 2-chorak uchun aniq prognoz bermadi, buning o‘rniga savdo siyosati va makroiqtisodiy sharoitlar o‘zgarayotgan bir paytda avtomobil va energetika bozorlaridagi davom etayotgan noaniqlikni tilga olib, 2025 yil prognozini 2-chorak natijalaridan keyin qayta ko‘rib chiqishini bildirdi. Tahlilchilar 2-chorak daromadini taxminan 24,45 milliard AQSh dollari atrofida bashorat qilgan bo‘lsalar-da, Tesla buni na tasdiqladi va na qayta ko‘rib chiqdi.

Ushbu omillarni inobatga olgan holda Tesla yuqori xavfli investitsiya bo‘lib qolmoqda. Energiya segmenti, AI rivojlanishi va uzoq muddatli strategik qarashlar sezilarli o‘sish imkonini beradi. Biroq bu ambitsiyalarni ro‘yobga chiqarish uchun Elon Musk va’dasiga muvofiq kompaniyani faol boshqaruvga qaytishi talab etiladi. Uning AQSh siyosatidagi ishtiroki Tesla obro‘siga salbiy ta’sir ko‘rsatdi va endi kompaniya ham iste’molchilar, ham investorlar orasida ishonchni tiklash vazifasiga duch kelmoqda.

Tesla, Inc. 2025 yil 2-chorak moliyaviy natijalari

Tesla 23 iyul kuni 2025 yil 2-chorak daromadlar hisobotini e’lon qildi. 2024 yilning shu davri bilan taqqoslaganda asosiy ko‘rsatkichlar quyidagicha (https://ir.tesla.com/#quarterly-disclosure):

• Umumiy daromad: 22,49 milliard AQSh dollari (–12%)
• Sof daromad: 1,39 milliard AQSh dollari (–23%)
• Bir aksiyaga daromad: 0,40 AQSh dollari (–23%)
• Operatsion marja: 4,1% (–220 bazaviy punkt)
• Operatsion xarajatlar: 2,95 milliard AQSh dollari (–1%)
• Kapital xarajatlar: 2,39 milliard AQSh dollari (+5%)

Segmentlar bo‘yicha daromad:

• Avtomobil savdosi: 16,66 milliard AQSh dollari (–6%)
• Energiya ishlab chiqarish va saqlash: 2,78 milliard AQSh dollari (–7%)
• Xizmatlar va boshqa daromadlar: 3,04 milliard AQSh dollari (+17%)

Tesla’ning 2025 yil 2-chorak natijalari kutilganidan past bo‘ldi: daromad yilma-yil 12% ga kamayib 22,5 milliard AQSh dollarini, sof daromad esa 1,39 milliard AQSh dollarini tashkil etdi – bu so‘nggi o‘n yildagi eng zaif choraklik ko‘rsatkichlardan biri. Pasayishning asosiy omili avtomobil savdosidan tushgan daromadning 17% ga qisqarib, 16,66 milliard AQSh dollarini tashkil etishi bo‘ldi. Operatsion foyda 42% ga kamaydi, erkin naqd oqim atigi 146 million AQSh dollarini tashkil etdi. Umumiy likvidlik ham pasaydi: chorak yakunida 36,8 milliard AQSh dollariga tushdi. Davr mobaynida Tesla 384 122 dona avtomobil yetkazib berdi, bu yilma-yil 14% kamayish demakdir.

Umuman olganda, 2-chorak Teslaning jiddiy chaqiriqlarga duch kelganini ko‘rsatdi: elektrokarlar uchun global talabning pasayishi, raqobatning kuchayishi (xususan, Xitoy ishlab chiqaruvchilari tomonidan), agressiv narxlash, hamda AQShdagi subsidiyalarning bekor qilinishi. Bu omillar marjalar va foydalilikka bosim o‘tkazdi. E’tiborga molik jihat – choraklik foydaning qariyb 37% i tartibga solish kreditlari savdosidan (439 million AQSh dollari) kelganidir. Agar ular AQShdagi yangi siyosatlar doirasida to‘liq bekor qilinsa, Tesla marjalari yanada bosim ostida qoladi. Qo‘shimcha salbiy omillar saqlanib turgan savdo to‘siqlari va Elon Muskning siyosiy faolligi bo‘lib, ular Yevropada tanqid uyg‘otdi va talabni zaiflashtirdi.

Shunga qaramay, Teslaning bir necha o‘sish drayverlari mavjud. Ulardan biri – to‘liq avtonom robotaksi xizmatini ishga tushirish rejasi bo‘lib, u obuna asosidagi yangi model va masshtablanuvchi robotaksi parkini yaratishi mumkin. Yana biri – taxminan 25 000 AQSh dollariga narxlanuvchi arzon elektrokar bo‘lib, u mijozlar bazasini sezilarli kengaytirishi mumkin. Energiya saqlash va robototexnika platformalarini rivojlantirish ham keyingi ikki yilda o‘sish va’dasini beradi.

2025 yil 3-chorak uchun Tesla asosiy ko‘rsatkichlar bo‘yicha rasmiy yo‘riqnoma bermadi. Elon Musk yaqin choraklar murakkab bo‘lishi mumkinligini, makroiqtisodiy qarshi shamollar, AQShdagi rag‘batlarning muddati tugashi, Xitoyda ishlab chiqarilgan komponentlarga yangi bojlar va avtonom boshqaruv bo‘yicha tartibga solish noaniqligini tilga oldi. Moliya direktori eng arzon yangi model ishlab chiqarishi bosqichma-bosqich boshlanishini qo‘shimcha qildi. Wall Street tahlilchilari 3-chorak daromadini taxminan 22,2 milliard AQSh dollari atrofida, EPS’ni esa o‘tgan yilgi natijadan 25% past – 0,39 AQSh dollari darajasida kutishmoqda.

Choraklik hisobotga investorlar javobi salbiy bo‘ldi – e’lon ortidan Tesla aksiyalari 8% dan ko‘proqqa pasaydi. Tahlilchilar kayfiyati aralash: ba’zi mutaxassislar 500 AQSh dollari maqsad narxi bilan “Sotib olish” tavsiyasini saqlab qoldi, boshqalari esa ehtiyotkorona yondashib, 115 AQSh dollari atrofida “Sotish” tavsiyasini berdi. Eng pessimist tahlilchilarning ayrimlari hatto kompaniya qulashi mumkinligini, bir aksiyaga 19 AQSh dollari maqsad narxini tilga oldi. P/E ko‘rsatkichi bo‘yicha Tesla sektor o‘rtacha darajasiga nisbatan ancha qimmat baholangan bo‘lib qolmoqda, bu esa TSLA narxining pasayishi haqidagi bashoratlarni asosli ko‘rinishda taqdim etadi. Biroq yuqori P/E kuchli o‘sish kutilmalarini ham aks ettirishi mumkin – Tesla misolida bu avtonom boshqaruv, AI va energetika yo‘nalishlaridagi texnologik yetakchilik va masshtablanuvchi ishlanmalar bilan oqlanishi mumkin.

Tesla hozir strategik tranzitsiya jarayonidan o‘tmoqda. Foydalilik va daromad keyingi choraklarda ham tebranishi mumkin, biroq kompaniya yo‘l xaritasini muvaffaqiyatli amalga oshira olsa, o‘sish impulsini tiklashi mumkin. Tesla’ga hozirgi bosqichda sarmoya kiritish – avtonomiya, sun’iy intellekt va energetikadagi salohiyatiga uzoq muddatli tikishdir. Yuqori xavfdan noqulaylik sezadiganlar esa ko‘rsatkichlar barqarorlashib, yangi mahsulotlarga talab tasdiqlanmaguncha kutishni afzal ko‘rishi mumkin.

Tesla, Inc. 2025 yil 3-chorak moliyaviy natijalari

22 oktyabr kuni Tesla 2025 yil 3-chorak hisobotini e’lon qildi. 2024 yilning shu davri bilan taqqoslaganda asosiy ko‘rsatkichlar quyidagicha (https://ir.tesla.com/#quarterly-disclosure):

• Umumiy daromad: 28,10 milliard AQSh dollari (+12%)
• Sof foyda: 1,77 milliard AQSh dollari (–29%)
• Bir aksiyaga daromad (EPS): 0,50 AQSh dollari (–31%)
• Operatsion marja: 5,8% (–501 bazaviy punkt)
• Operatsion xarajatlar: 3,43 milliard AQSh dollari (+50%)
• Kapital xarajatlar: 2,25 milliard AQSh dollari (–36%)

Segmentlar bo‘yicha daromad:

• Avtomobil savdosi: 21,21 milliard AQSh dollari (+6%)
• Energiya ishlab chiqarish va saqlash: 3,42 milliard AQSh dollari (+44%)
• Xizmatlar va boshqa daromadlar: 3,48 milliard AQSh dollari (+25%)

2025 yil 3-choragida Tesla rekord darajada 497 099 dona elektrokar yetkazib berdi (+7% y/y), bunga AQShda 7 500 AQSh dollari miqdoridagi soliq imtiyozining muddati tugashidan oldingi talabning keskin oshishi sabab bo‘ldi. Energiya biznesi ham rekord darajaga chiqdi – 12,5 Gvt·soat quvvatli energiya saqlash tizimlari o‘rnatildi.

Daromad rekord darajaga yetgan bo‘lsa-da, foyda yuqori xarajatlar va daromad tarkibidagi o‘zgarishlar tufayli pasaydi. Avtomobil ishlab chiqarish xarajatlarining oshishi, tartibga solish kreditlaridan tushumning kamayishi va o‘tgan yildagi bir martalik FSD daromadining takrorlanmagani sababli marja qisqardi. Shu bilan birga, tadqiqot va ma’muriy xarajatlar oshdi, natijada operatsion foyda yilma-yil 40% ga kamaydi. Chorakning muhim ijobiy jihati erkin naqd oqimning 3,99 milliard AQSh dollarigacha rekord darajada oshgani va naqd zaxiralarning 41,6 milliard AQSh dollarigacha ko‘tarilganidir.

Avtomobil segmenti daromadni oshirdi, ammo foydalilik pasaydi — komponentlar narxi va tariflarning ko‘tarilishi yuqori hajmlarning afzalligini qoplab yubordi. Energiya biznesi esa asosiy o‘sish drayveriga aylandi, Megapack va Powerwall mahsulotlari daromad va foydaning katta qismini ta’minladi. Xizmatlar segmenti (texnik xizmat, quvvatlash stansiyalari va boshqalar) ham ikki raqamli o‘sishni davom ettirdi.

Prognoz esa hali ham noaniq. Kompaniya bojlar, savdo siyosati va hukumat qo‘llab-quvvatlashidagi o‘zgarishlar bilan bog‘liq xatarlarni tilga olib, aniq raqamlarni taqdim etmadi. Tesla vaqt o‘tishi bilan foydaning katta qismini dasturiy ta’minot, sun’iy intellekt va xizmatlardan olishni kutmoqda. Kompaniya robotaksi xizmatini Kaliforniyada ishga tushirish va energetika biznesini kengaytirish rejalari uchun yetarli moliyaviy zaxiralarga ega.

Umuman olganda, chorak natijalari aralash bo‘ldi: kuchli hajm va naqd oqim past foydalilik va oshayotgan xarajatlarni qoplashga yordam berdi. Asosiy xatarlar — soliq imtiyozlari muddati tugaganidan so‘ng AQShdagi talabning pasayishi hamda Xitoy va Yevropadagi raqobatning kuchayishidir. Kelajakdagi aksiyalar bahosi Tesla avtomobil marjalarini barqarorlashtira oladimi va energiya hamda xizmatlar bo‘limidagi o‘sishni barqaror foydaga aylantira oladimi, shunga bog‘liq bo‘ladi.

Fundamental tahlil – Tesla, Inc.

Quyida TSLA’ning 2025 yil 3-chorak natijalari asosida fundamental tahlili keltirilgan:

• Likvidlik va qarzlar: Tesla kuchli moliyaviy yostiqni saqlab qolmoqda. Naqd pul va qisqa muddatli investitsiyalar 41,65 milliard AQSh dollarini tashkil etdi, bu o‘tgan chorakka nisbatan 4,9 milliardga ko‘p. Joriy aktivlar qisqa muddatli majburiyatlardan taxminan ikki baravar yuqori, bu mustahkam likvidlikni anglatadi. Umumiy qarz taxminan 7,7 milliard AQSh dollarini tashkil etadi, uning deyarli barchasi ta’minlangan (non-recourse) bo‘lib, kompaniya uchun minimal xavf tug‘diradi. Natijada Tesla’ning sof naqd pozitsiyasi taxminan 34 milliard AQSh dollariga teng. Kompaniya o‘z naqd aktivlaridan foiz xarajatlariga nisbatan ko‘proq daromad olmoqda — foiz daromadi 439 million AQSh dollarini, xarajatlar esa atigi 76 million AQSh dollarini tashkil etdi.
• Naqd oqimlar: operatsion naqd oqim 6,24 milliard AQSh dollarigacha oshdi, bu aylanma kapitaldagi yaxshilanish va amortizatsiyaning ortishi bilan qo‘llab-quvvatlandi. Kapital xarajatlar 2,25 milliard AQSh dollarigacha kamaydi (–36% y/y), chunki kompaniya zavod qurilishining asosiy bosqichini yakunlagan va endi xarajatlar kamaygan. Natijada, erkin naqd oqim rekord darajada — 3,99 milliard AQSh dollari (+46% y/y) ni tashkil etdi. Naqd aktivlar va investitsiyalar 41,65 milliard AQSh dollarigacha oshdi, bu yangi loyihalarni moliyalashtirish uchun yetarli darajada qulay zaxira hisoblanadi.
• Foydalilik va daromad: daromad 12% ga o‘sdi, biroq sof foyda 29% ga kamaydi va operatsion marja 5,8% gacha tushdi, bunga R&D va ishlab chiqarish xarajatlarining ko‘payishi hamda tartibga solish kreditlaridan tushumning kamayishi sabab bo‘ldi. Bundan tashqari, o‘tgan yildagi bir martalik FSD daromadi bu safar qayd etilmadi. Foydaga eng katta hissa energiya segmenti (+44% y/y) va xizmatlar (+25% y/y) tomonidan qo‘shildi, avtomobil biznesi esa atigi 6% o‘sdi.
• Balans holati: Tesla’ning o‘z kapitali qariyb 80 milliard AQSh dollarini, umumiy majburiyatlari esa 53 milliard AQSh dollarini tashkil etadi. Kompaniya moddiy aktivlarini kengaytirishda davom etmoqda va zaxiralarni 12,3 milliard AQSh dollarigacha kamaytirib, kapital aylanishini yaxshiladi. Zaxira kunlari 24 kundan 10 kunga qisqardi, yetkazib berilgan avtomobillar esa rekord 497 ming donaga yetdi. Energiya bo‘limi ham o‘rnatilgan quvvat bo‘yicha yangi rekord — 12,5 Gvt·soatni qayd etdi.

Xulosa – TSLA bo‘yicha fundamental qarash: Tesla’ning moliyaviy holati juda mustahkam: kompaniya deyarli qarzsiz, katta naqd zaxiralarga ega va rekord erkin naqd oqimga erishgan. Asosiy muammo — marjaning pasayishi bo‘lib, bu xarajatlarning o‘sishi va bir martalik daromadlarning kamayishi bilan bog‘liq. Shunga qaramay, yuqori likvidlik darajasi Tesla’ga avtomobil foydaliligini barqarorlashtirish hamda energetika, dasturiy ta’minot va xizmatlar kabi yangi yo‘nalishlarga kengayish uchun vaqt beradi. Keyingi 6–12 oyda o‘sish salohiyati daromad hajmiga emas, balki kompaniyaning marjalarni yaxshilash va biznes barqarorligini mustahkamlash qobiliyatiga bog‘liq bo‘ladi.

Ekspertlar tomonidan Tesla, Inc. aksiyalari uchun 2025 yil prognozlari

• Barchart: 42 nafar tahlilchidan 14 tasi Tesla aksiyalarini Strong Buy (kuchli sotib olish), 2 tasi Buy, 17 tasi Hold va 9 tasi Strong Sell deb baholagan. Eng yuqori narx maqsadi – 600 AQSh dollari, eng past maqsad esa – 120 AQSh dollari.
• MarketBeat: 44 mutaxassisdan 21 tasi Buy, 12 tasi Hold va 11 tasi Sell tavsiyasini bergan. Eng yuqori narx maqsadi – 600 AQSh dollari, eng past maqsad – 19 AQSh dollari.
• TipRanks: 35 mutaxassisdan 14 tasi Buy, 11 tasi Hold va 10 tasi Sell degan tavsiyalarni bildirgan. Eng yuqori maqsad narxi – 600 AQSh dollari, eng past – 19 AQSh dollari.
• Stock Analysis: 31 ekspertdan 7 tasi Strong Buy, 8 tasi Buy, 10 tasi Hold, 3 tasi Sell va 3 tasi Strong Sell degan baholarni bergan. Eng yuqori narx maqsadi – 600 AQSh dollari, eng past maqsad – 19 AQSh dollari.

Tesla, Inc. aksiyalarining 2025 yil uchun narx prognozi

AQSh prezidentlik kampaniyasi davomida Elon Musk faol ravishda Donald Trump’ni qo‘llab-quvvatladi va Trump g‘alabasidan so‘ng Tesla aksiyalari narxi o‘sishni boshladi. 4 noyabrdan 16 dekabrgacha TSLA aksiyalari qiymati ikki baravar oshib, 490 AQSh dollari darajasidagi tarixiy maksimumga yetdi.

Biroq, Muskning keyinchalik DOGE bilan faol shug‘ullanishi Tesla uchun salbiy ta’sir ko‘rsatdi. Kuchaygan raqobat va savdo tangliklari bilan bir qatorda, ijtimoiy tarmoqlardagi va ilg‘or auditoriyalar orasidagi Tesla avtomobillarini boykot qilish chaqiriqlari ham kuchaydi. Natijada TSLA aksiyalari 56% ga pasaydi va 2024 yil noyabr boshidagi darajalarga qaytdi.

Muskning kompaniya boshqaruviga faol qaytishi investorlarning optimizmini tikladi. 2025 yil aprelidan noyabrigacha Tesla aksiyalari 110% ga o‘sdi va asta-sekin tarixiy cho‘qqisiga yaqinlashdi. Tesla aksiyalarining joriy harakati asosida 2025 yil uchun quyidagi ssenariylar ko‘rib chiqilmoqda:

Asosiy (bazaviy) prognoz: Tesla aksiyalari 490 AQSh dollari darajasidagi qarshilikni sinovdan o‘tkazib, keyin 380 AQSh dollarigacha orqaga chekinadi. Bu harakat keyingi o‘sish to‘lqinidan oldingi tuzatish (korrektsiya) bo‘ladi. 380 AQSh dollari darajasidan qaytish aksiyalar narxining 550 AQSh dollari atrofidagi kanalning yuqori chegarasiga tomon yangi o‘sish boshlanganini bildiradi.

Optimistik prognoz: Tesla aksiyalari 490 AQSh dollari darajasidagi tarixiy maksimumdan yuqoriga chiqib, tezroq ko‘tariluvchi kanalning yuqori chegarasiga qarab o‘sishni davom ettiradi. Bu holda maqsad darajasi bir aksiyaga 600 AQSh dollari atrofida bo‘ladi.

Tesla, Inc. aksiyalariga sarmoya kiritishdagi xatarlar

Tesla, Inc. aksiyalariga sarmoya kiritishda kompaniyaning kelajakdagi daromadlariga salbiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin bo‘lgan omillarni hisobga olish muhim. Quyida asosiy xatarlar keltirilgan:

• Raqobatning kuchayishi: Tesla nafaqat an’anaviy avtomobil ishlab chiqaruvchilar – Volkswagen, General Motors va Ford, balki yangi o‘yinchilar – BYD, Rivian va Lucid kabi kompaniyalar bilan ham kuchli raqobatga duch kelmoqda. Ayniqsa Xitoyda raqobat keskin – BYD allaqachon Tesla’ni umumiy elektrokar ishlab chiqarish hajmi (shu jumladan gibrid modellar) bo‘yicha ortda qoldirgan. Raqobatning kuchayishi bozor ulushining kamayishiga va narx urushlariga olib kelib, Tesla foydaliligini pasaytirishi mumkin.
• Iqtisodiy sharoitlar: Yuqori foiz stavkalari va iqtisodiy sekinlashuv qimmat mahsulotlarga, jumladan elektrokarlar xaridiga bo‘lgan iste’molchi xarajatlarini kamaytiradi. Agar foiz stavkalari yuqori darajada saqlanib qolsa yoki yanada oshsa, yangi Tesla avtomobilini moliyalashtirish xarajati potensial xaridorlarni to‘xtatib qo‘yishi mumkin.
• Siyosiy o‘zgarishlar: Hukumat siyosatidagi o‘zgarishlar – elektrokarlar uchun soliq imtiyozlarining bekor qilinishi yoki qisqarishi – Tesla avtomobillariga bo‘lgan talabni pasaytirishi mumkin. Masalan, Kaliforniyada kiritilishi mumkin bo‘lgan yangi kredit tizimi, agar Tesla unga mos kelmasa, savdoga salbiy ta’sir qilishi ehtimoli bor.
• Ishlab chiqarish va ta’minot zanjiri muammolari: Yangi modellarni ishlab chiqarishni kengaytirishda kechikish yoki samaradorlikning pastligi Tesla’ni bozor talabini qondira olmaslik xavfi ostida qoldiradi. Ta’minot zanjiridagi uzilishlar, chip tanqisligi yoki zavodlarning vaqtincha to‘xtatilishi ishlab chiqarish quvvatiga salbiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin.
• Texnologik muammolar: Agar Tesla avtonom boshqaruv yoki batareya texnologiyasida kutilgan darajaga erisha olmasa yoki raqobatchilar bu yo‘nalishlarda oldinga o‘tib ketsa, kompaniya o‘z ustunligini va investorlar ishonchini yo‘qotishi mumkin.
• Global bozor dinamikasi: Valyuta kurslarining o‘zgarishi, savdo tangliklari (xususan, Xitoy bilan, bu yerda Tesla katta savdo va ishlab chiqarish hajmiga ega) yoki yangi bojlar kompaniyaning xalqaro daromadlariga bosim o‘tkazishi mumkin.

Ushbu omillar birgalikda Tesla’ning 2025 yilgi daromad yo‘nalishiga ta’sir ko‘rsatib, kompaniya oldiga ichki va tashqi muammolar fonida o‘z bozor pozitsiyasini saqlab qolish yoki mustahkamlash bo‘yicha murakkab vazifani qo‘yadi.

Hisob ochish

Disclaimer: Ushbu maqola AI vositalari yordamida tarjima qilingan. Asl inglizcha matn ma’nosini saqlashga harakat qilingan bo‘lsa-da, ba’zi noaniqliklar yoki tushib qolgan joylar bo‘lishi mumkin; shubha tug‘ilganda asl manbaga murojaat qiling.